Bouw Gasfabriek Nijverheidslaan Weesp
In 1912 wordt er een vergunning verleend voor de bouw van een nieuwe gemeentelijke gasfabriek aan de Nijverheidslaan. Er zijn veel stukken bewaard gebleven rond de bouw van deze fabriek zoals bouwtekeningen, begrotingen, voorschriftregels met regels rondom materiaal, werktijden en lonen en de aanbesteding. Maar misschien wel de leukste bron zijn de opzichtersboeken.
Afbeelding 1. RHCVV, toegang GAW094, Gemeente Weesp, (1912) 1913-1922 (ca. 1950), inv. nr. 21, tekening Gasfabriek aan de Nijverheidslaan in Weesp.
In deze opzichtersboeken worden van dag tot dag door de opzichter bijgehouden wat voor personeel er aanwezig is op de bouwplaats, of er nog materiaal is aangeschaft of geleverd, hoe lang er gewerkt wordt en wat voor werk er gedaan is. Dit is leuke achtergrondinformatie om te lezen en geeft veel inzicht in het bouwproces. Maar het leukste is de laatste kolom met aanmerkingen. Hierin wordt van alles genoteerd: Bijzondere gebeurtenissen of bezoekers, weersomstandigheden en incidenten. Hieronder een klein overzicht.
Kermis in de stad
Begin oktober 1912 is de kermis in de stad. Op 9 oktober vinden we dan ook een vermelding dat een viertal timmerlieden een halve dag en 2 opperlieden een ‘geheelen dag’ verzuimen te werken zodat zij naar de kermis konden gaan.
Afbeelding 2 en 3. RHCVV, Toegang 1660, Woonomgeving Weesp, bouwvergunningen 1811-1999, BP-1911-7, voorkant van de opzichtersboeken en foto van een detail uit het opzichtersboek (20 februari 1913).
Onenigheid op de werkplaats
Op 3 december 1912 wordt het werk ‘uit eigen beweging’ neergelegd door de schildersbaas, omdat een eerder ontslagen schilder toch weer aan het werk was gegaan. De opzichter vraagt hem opnieuw om te vertrekken en na veel gevloekt te hebben doet hij dat uiteindelijk. Hierop vraagt de schildersbaas of dit besluit definitief was en bij bevestiging verklaarde de schildersbaas zich solidair met zijn compagnon en legt het werk vrijwillig neer en vertrekt. De architect wordt op de hoogte gesteld. Op 3 december komt hier nog een vervolg op in de vorm van een samenkomst met de aannemer en de betrokken schilders.
Afbeelding 4 en 5. RHCVV, Toegang 1660, Woonomgeving Weesp, bouwvergunningen 1811-1999, BP-1911-7, tweetal details uit het opzichtersboek (3 december 1912 en 19 mei 1913).
De opzichter wordt door de architect in het gelijk gesteld en de patroon wordt niet toegestaan om verder aan de fabriek te werken. De aannemer en architect hebben vervolgens ook nog een appeltje met elkaar te schillen. Uiteindelijk geeft de aannemer toe voor verbeteringen te zorgen. Hiermee is het probleem echter niet opgelost, want op 2 juni 1913 vindt er opnieuw een incident plaats met de schilders. wanneer er een schilder door de politie van het terrein moet worden verwijdert, maar er wordt hard doorgewerkt zodat op 2 juli, twee weken na de rest, ook het schilderwerk op tijd gereed is voor de officiële opening van de fabriek op 4 juli.
“t Is bespottelijk”
Naast onenigheid zorgen ook andere problemen voor het opschorten van de werkzaamheden. Zo worden er regelmatig opmerkingen gemaakt over goederen die niet geleverd worden. In dit geval gaat het over de stratenmakers die niet aan het werk kunnen of niet aanwezig zijn omdat er geen stenen zijn om mee te werken.
Daarnaast zorgde ook het weer ook af en toe voor oponthoud. In de week van 20 februari 1913 zijn er minder mensen aan het werk en kunnen sommige werkzaamheden niet doorgaan. Op 26 februari wordt vermeld “Laatste dag dat het werk door vorst belemmerd is”.
Afbeelding 6. RHCVV, Toegang 1660, Woonomgeving Weesp, bouwvergunningen 1811-1999, BP-1911-7, twee pagina's uit het opzichtersboek (20 februari 1913)
In the picture
Het opzichtersboek vermeldt ook dat op 23 december 1912 “fotographische opnamen” worden genomen van de gebouwen. Wij hebben in ons archief een aantal foto’s van de Gasfabriek gedateerd op c. 1912, die mogelijk tijdens deze opnamen zijn gemaakt.
Afbeelding 7. RHCVV, toegang GAW200-05, fotocollectie gemeentearchief Weesp, gawfoto05182.
