Openbaarheidsdag 2022
Iedere eerste dinsdag van het nieuwe jaar viert het Nationaal Archief 'Openbaarheidsdag'. Een dag waarop zij collecties en archiefstukken toelichten waarop de openbaarheidsbeperking per 1 januari vervalt. Ook in onze collectie zijn met ingang van 01-01-2022 weer nieuwe archiefstukken openbaar geworden en daarmee raadpleegbaar voor iedereen die daarin geïnteresseerd is. Denk bijvoorbeeld aan bronnen voor stamboomonderzoek: de overlijdensakten van 1971, de huwelijksakten van 1946 en de geboorteakten van 1921 zijn vanaf nu in te zien.
Ook op kerkarchieven rust vaak een openbaarheidsbeperking voor stukken jongen dan 50 jaar. Er zijn nu dus veel stukken toegankelijk geworden tot en met het jaar 1971. Bijvoorbeeld de notulen van dat jaar van de parochieraadsvergaderingen van de Rooms-Katholieke Parochie H. Laurentius te Weesp, of stukken over de verkoop van hotel-restaurant Concordia door de H. Hart Parochie in Maarssen.
Daarnaast zijn er dit jaar weer stukken openbaar geworden die betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog. Van dit soort stukken is de openbaarheid vaak beperkt tot 75 jaar na dato van het stuk. Daardoor komen er dit jaar stukken uit 1946 in de openbaarheid. Een interessant dossier uit het gemeentearchief van Nigtevecht gaat bijvoorbeeld over het verrichten van werkzaamheden voor het Duitse leger. Een ander voorbeeld zijn stukken met betrekking tot de zuivering van gemeentepersoneel in Vinkeveen en Waverveen, die nu ook openbaar zijn geworden.
Waarom zitten er eigenlijk openbaarheidsbeperkingen op bepaalde archiefstukken? In de Archiefwet 1995 is geregeld dat archieven van overheidsinstanties na twintig jaar overgebracht worden naar een archiefdienst. Ze worden daarmee openbaar, op een aantal uitzonderingen na. Bijvoorbeeld als het gaat om personeelsdossiers met veel persoonlijke informatie. Dan wordt de openbaarheid voor een langere periode beperkt. Wanneer particulieren archieven onderbrengen bij een archiefinstelling maken zij ook afspraken over eventuele openbaarheidsbeperkingen, zij kunnen daar persoonlijke redenen voor hebben. Op deze manier worden er ieder jaar nieuwe stukken openbaar raadpleegbaar voor iedereen die daarin interesse heeft.
